Σελίδες

19/6/12

Αγγέλα

Από τη στενοχώρια και το μπέρδεμά μου δε ξέρω που να σταθώ πιο πολύ, χάνω το μπούσουλα. Ποια σημεία των καιρών είναι αυτά που κάνουν την Αγγέλα παράσταση μοναδική και καταλυτική και δε θα την έκαναν πριν δυο-τρία χρόνια; Ψηφίσατε, άρα ξέρετε, γιατί δεν ψηφίσατε σωστά. Οι υπέρογκες και γιγαντωμένες -εξαιτίας του εξωτερικού χρέους- δυσκολίες μιας χώρας που από την Τουρκοκρατία κι ύστερα προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της, μα, δεν τα καταφέρνει, υπήρχαν και τότε όσο υπάρχουν και τώρα και είχαν γίνει αντιληπτές από τον Σεβαστίκογλου, κι ας έμενε στο εξωτερικό για να αποφύγει μύρια κακά.

Ο Γιώργος Σεβαστίκογλου είναι ένας Έλληνας που έμεινε πάνω από δεκαετία στη Ρωσσία και στη Γαλλία, γιατί η χώρα του δεν τον άφηνε να αναπνεύσει -με την εντελώς ουσιαστική έννοια. Ο Ένκε Φεζολλάρι είναι ένας ξένος που ήρθε στην Ελλάδα, γιατί η δική του χώρα του πρόσφερε ακόμη λιγότερα. Συγκυρία μοναδική: ο Ένκε ανεβάζει την Αγγέλα, γιατί του φέρνει μνήμες από την ανέχεια της Αλβανίας των παιδικών του χρόνων, όχι πως βέβαια δε βλέπει πλέον την Ελλάδα να κατρακυλά και να παραπαίει στην προσπάθεια να κρατηθεί στο τώρα και να μην πάει πολλά χρόνια πίσω. Ο Σεβαστίκογλου περιέγραψε την Ελλάδα του '50, τότε που τα χωριά άδειαζαν μετά τον Εμφύλιο και ο δροσερές κοπέλες πήγαιναν να βρουν την τύχη τους στα αστικά κέντρα.

Έβλεπε πως στιγματίζονταν οι πρώην αντάρτες, οι οπαδοί του Κ.Κ.Ε., έβλεπε παλληκάρια να μπαρκάρουν για να δουν μια άσπρη μέρα και όλαυτά τα έβαλε στο χαρτί από τη δική του προσωπική εξορία την Τασκένδη και τη Μόσχα. Έγραψε την Αγγέλα, με μια γλώσσα τόσο ζωντανή που νομίζεις ότι τις σκηνές τις είδε και τις έζησε από πρώτο χέρι, αυτός όμως έγραφε από μνήμης με χιλιόμετρα ανάμεσά του από τις εικόνες που περιγράφει με τέτοιο ρεαλισμό. Η Αγγέλα ανέβηκε πρώτα στο θέατρο Βαχτάνγκωφ και "σε δεκαεφτά ακόμη σοβιετικές σκηνές" πριν έρθει στην πατρίδα της και ανέβει από το θίασο του Κουν και πριν ο Σεβαστίκογλου φύγει πάλι προς Παρίσι μεριά αυτή τη φορά, γιατί δεν ανεχόταν την εμετική όψη των συνταγματαρχών.

Η Αγγέλα ανέβηκε πολλάκις έξω και σε μας, με σημαντικό ανέβασμα αυτό του Παντελή Βούλγαρη για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος το 1996 σε αυτό που τότε λεγόταν Δημοτικό Θέατρο Σταυρούπολης και αποτελεί ανάγνωσμα-στυλοβάτη των Δραματικών Σχολών της επικρατείας (σχόλια αγανακτισμένων ηθοποιών ότι "τους τα 'χαν πρήξει" στη Σχολή με την Αγγέλα, τόσο που αρνήθηκαν να τη διαβάσουν κρίνονται ελαφρώς υπερβολικά).

Τι έχει τώρα να μας πει ένα έργο-σταθμός της νεοελληνικής γραμματείας; Σίγουρα ότι η ζωή δεν τραβάει την ανηφόρα, αν μη τι άλλο, όσο κι αν το θέλουμε. Δύσκολες εποχές για θέατρο, μέσα στη δίνη της εθνικής μας υποτίμησης, κι όμως ο κόσμος κάνει και βλέπει ακόμα θέατρο. Ίσως μέσα απ'αυτό να βρούμε λύσεις, να θυμηθούμε, να πονέσουμε, έτσι, για να μάθουμε -που νομίσαμε ότι γίναμε ξαφνικά βασιλιάδες. Έχουμε να μάθουμε από το κουράγιο που είχαν τότε τα κορίτσια, "τα χωριατοκόριτσα", που άφηναν το σπίτι τους και γίνονταν δούλες στα πλούσια αθηναϊκά σπίτια. Κι ας ήταν ντόπιες, η εκμετάλλευση δεν έκανε διακρίσεις. Όλες ψάχναν λίγη ζεστασιά και αδελφικότητα, τον έρωτα, το όνειρο, αλλά λίγες τα βρήκαν. Υπήρχαν αυτοί οι περιβόητοι "επιτήδειοι" που κατάφερναν να τις ξεγελούν, κι άλλο τόσο υπήρχαν οι "κυριες" τους να τους φέρονται σα ζώα και οι "κύριοι" να τους βάζουν χέρι. Ζόρικο κείμενο, που δε χαρίζεται, με αναφορές σε όλα επίκαιρα και μη: μετανάστευση, παράνομα κυκλώματα λευκής σαρκός, ζήλειες, νταηλίκια και μαχαιρώματα, αυτοκτονίες, γάμους, απολύσεις και φόβο. Μπόλικο φόβο, που κλείνει τα στόματα και παραλύει κάθε δύναμη για αντίδρα(στα)ση.

Κάτι ήξερε λοιπόν ο Ένκε που διάλεγε την Αγγέλα, γιατί έχει πολλά να μας θυμίσει. Είχε μάλιστα την εκπληκτική ιδέα να βάλει τις δούλες στο φυσικό τους χωρο: σε μια παλιά, ερειπωμένη αυλή στην περιοχή του Κεραμεικού, με φιδογυριστές, σκουριασμένες σκάλες, με τυφλούς φωταγωγούς, τούρκικες τουαλέτες, ταράτσες και μικρές κάμαρες. Η παράσταση ξεκινάει με το απαλό απογευματινό φως και τελειώνει νύχτα. Ξεκινάει in media res αμέσως μετά από ένα μεγάλο κακό και ενώ το παλέυει, δεν έχει happy ending. Αρκούμαστε στο δεμένο σύνολο του θιάσου και στις έντονες στιγμές που μας χαρίζουν με την ερμηνεία τους. Η Κωσταντίνα Τάκαλου μας κόβει τα ήπατα με τις φωνές και το δόλο της -σαν θυμωμένη ύαινα χιμάει πάνω σε όλους να τους ξεσκίσει. Πρώτη-πρώτη την Αγγέλα, που είναι κορίτσι με πείσμα και άμαθο στη διπλωματία που απαιτούν οι περιστάσεις. Η Βίκυ Παπαδοπούλου με θωριά όμορφη και αγνή έδωσε αρκούντως το πεισματάρικο εγώ της Αγγέλας και την υφέρπουσα αθωότητά της. Η Λόλα Γιαννοπούλου με κόκκινη χαίτη και κορμοστασιά, έκανε το φτωχικό κλίμα της αυλής λίγο πιο ονειρικό, ενώ οι άντρες που άρχισαν να μαλώνουν σα τα κοκόρια μας θύμισαν αυτά τα παιχνίδια εξουσίας που η ελληνική κοινωνία τόσο πολύ λατρεύει. Να μην ξεχάσω την Ίριδα Πανταζάρα που είναι πάντα η θεατρίνα της παρέας και την Καλλιόπη Τζερμάνη που άντεξε μια ζωή με μόνη χαρά τις καρτ-ποστάλ σταλμένες με σκέψη από το ξενιτεμένο της αμόρε.

Η παράσταση θα μάθει πολλά σε όσους δεν έχουν διαβάσει ιστορία, θα εκπλήξει με τους καλογραμμένους χαρακτήρες της και θα αναδείξει μια παραδοσιακή αθηναϊκή αυλή που ενδεχομένως να επιλέχθηκε ως οικονομική επιλογή, καταδεικνύει όμως το δαιμόνιο του δημιουργού που θα παλέψει να κάνει τέχνη και με τα πιο ισχνά μέσα. Πόσο μάλλον τώρα, που η επιλογή του λιτού σκηνικού χώρου ταιριάζει με τη μέθοδο του Σεβαστίκογλου. Τολμήστε να μάθετε το ιστορικό σας παρελθόν, Έλληνες, μόνο καλό μπορεί να σας κάνει.

Σκηνοθεσία: Ενκε Φεζολλάρι
Επιμέλεια σκηνικού χώρου – Κοστούμια: Δάφνη Κούτρα
Κίνηση: Χαρά Κότσαλη
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Ζωή Αηδινιάν, Μαριάνθη Γραμματικού
Τραγούδι: Λόλα Γιαννοπούλου
Παίζουν: Ελένη Βεργέτη, Κωστής Καλλιβρετάκης, Βασίλης Μαργέτης, Κωνσταντίνος Μωραΐτης, Ιρις Πανταζάρα, Βίκυ Παπαδοπούλου, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Καλλιόπη Τζερμάνη
Παραγωγή: Γιώργος Λυκιαρδόπουλος-Λυκόφως

Kunsthalle Athena - Αυλή
Κεραμεικού 28, Μεταξουργείο (μετρό Μεταξουργείο), 6985 920544 (κρατήσεις από 11.00-15.00 & 17.00-20.00)

Παραστάσεις :  Τρ, Τε, Πέ, Πα, Σά, Κυ: 20.00 (Έως 1/7/2012)
Είσοδος: 12€
Διάρκεια: 90 λεπτά

Δεν υπάρχουν σχόλια: