Οι Δύο Όψεις του Νομίσματος: 2

Του Δημήτρη Παπαϊωάννου

Θέατρο Παλλάς

Μουσική: Κωνσταντίνος Βήτα
Σκηνικά: Λιλή Πεζανού
Αrt-direction-κοστούμια: Αγγελος Μέντης και Μαρία Ηλία
Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος
Συμμετέχουν(=παίζουν και χορεύουν): Άρης Σερβετάλης+22 άντρες

Ποτέ ξανά το κοινό ενός θεάματος δεν ήταν τόσο αντιφατικό στη σύστασή του. Η καλοντυμένη μάζα που συνωστίζεται στο Παλλάς δεν έχει ομοιογενή υφή, όπως θα περίμενε κανείς από μια παράσταση τόσο εξειδικευμένη, όσο αυτή του (εξ’ορισμού μοντέρνου) χοροθεάτρου. Νέοι, μεσήλικες και άτομα τρίτης ηλικίας, καλλιεργημένοι και επιφανειακοί, πλούσιοι και φτωχοί, όλοι έτρεξαν να μεταλάβουν σύσσωμοι το αντίδωρο του σύγχρονου εθνικού μας ευεργέτη Δημήτρη Παπαϊωάννου, του μέγα Τελετάρχη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.

Εκεί ακριβώς έγκειται και η αντιφατική αντίδραση του κοινού, η αδυναμία να εκλάβει κάτι συγκεκριμένο από την παράσταση και να το λατρέψει ή να το μισήσει μαζικά. Η τόσο διαφορετική ιδιοσυστασία των θεατών της παράστασης κάνει την αδυναμία ενιαίας γνώμης αναπόφευκτη.

Χωρίς να αναφερθώ στους καλόκαρδους και επιεικείς, σκοπεύω να σκιαγραφήσω τις δυο άλλες βασικές κατηγορίες θεατών, που χωρίζονται αδρά στους γνωρίζοντες και στους μη γνωρίζοντες.

Γνωρίζοντες: Αυτοί είναι σχετικά νέοι με καλλιτεχνικές τάσεις και ανησυχίες. Συμπορεύτηκαν με το έργο του Παπαϊωάννου ήδη από τον καιρό της Ομάδας Εδάφους, έχουν δει τη Μήδεια, το Δράκουλα, την Καταιγίδα, την Ανθρώπινη Δίψα και ποιος ξέρει τι άλλο, ή έστω έχουν διαβάσει και συζητήσει εκτεταμένα γι’ αυτά. Γνωρίζουν ότι ο καλλιτέχνης ξεκίνησε ως μαθητής του Τσαρούχη, πέρασε από τη Σχολή Καλών Τεχνών, ασχολήθηκε με τα κόμιξ πριν καταλήξει στην Ολυμπιάδα. Όπου, ομολογουμένως, κατάφερε να λειάνει το σύγχρονο αισθητικό προφίλ του προς χάριν μιας αναγκαίας ελληνικότητας. Αν πάλι δεν έχουν στενή σχέση με το έργο του καλλιτέχνη, ξέρουν τουλάχιστον τι σημαίνει χοροθέατρο και τι μπορούν να περιμένουν απ’ αυτό.

Μη γνωρίζοντες: Έχουν αρκετά ανεβασμένο δείκτη ηλικίας και ίσως είδαν την παράσταση καθισμένοι στις ακριβότερες θέσεις. Δεν είχαν ξαναδεί χοροθέατρο, ενδεχομένως δε γνώριζαν καν τον όρο, και αυτό που προσδοκούσαν ματαίως ήταν η νοσταλγία και η ελληνικότητα των Τελετών Λήξης και Έναρξης. Η θεατρική τους κουλτούρα ήταν συνώνυμη συντηρητικών επιλογών αρχαίου δράματος ή παραστάσεων της (παλιάς έκδοσης της) Λυρικής Σκηνής και του Μεγάρου Μουσικής.

Ο Δημήτρη Παπαϊωάννου ήξερε ακριβώς τι τον περίμενε. Γνωρίζοντας εκ των προτέρων το βάραθρο που χώριζε τις δυο κατηγορίες, θέλησε παρόλο το άτοπον του εγχειρήματος, να το γεφυρώσει. Ονειρεύτηκε να κάνει μια παράσταση για όλους, όχι τόσο πρωτοποριακή ώστε να ξενίσει το εκ των Τελετών κοινό του(το μεγαλύτερο), ούτε τόσο συντηρητική ώστε να κουράσει το πιστό στο καλλιτεχνικό του όνειρο κοινό. Δυστυχώς η χρυσή τομή δε βρέθηκε, και η απόπειρα να ευχαριστήσει σύσσωμα τα πλήθη δεν ευοδώθηκε. Τα υπόλοιπα τα ξέρετε. Το κοινό των Τελετών θεώρησε την παράσταση του Δύο πολύ προχωρημένη, αντάξια παραστάσεων του εξωτερικού σοκαριστική, γκει, σεξιστική κτλ. Το παλιότερο κοινό του καλλιτέχνη τη θεώρησε άτολμη, επαναληπτική, χαλαρά δομημένη και καθόλου καινοτόμα. (Όλοι, τουλάχιστον, παραδέχτηκαν την εικαστική της αρτιότητα, τη χορευτική της δεξιοτεχνία και την επιτυχημένη επιλογή του ανακαινισμένου Παλλάς ως χώρο ανεβάσματός της.)

Η αλήθεια δεν υπάρχει. Το Δύο είναι όλα όσα του προσήψαν και όλα όσα θα του προσάψουν, είναι όλα για όσα το θαύμασαν και θα το θαυμάσουν. Όμως, δυο καρπούζια σε μια μασχάλη δε χωράνε. Και ο Παπαϊωάννου, αν τελικά κρίνω από τη συνέντευξή του στο χθεσινό Κυριακάτικο Βήμα, δεν είχε βλέψεις να ευχαριστήσει όλους εμάς, αλλά να εκπαιδεύσει όλους εκείνους που δεν είχαν ξαναδεί επί σκηνής ουρητήρια σε σχήμα οπισθίων και άντρες να επιζητούν ικανοποίηση σ'αυτά. Ή οτιδήποτε τόσο straightforward ή οτιδήποτε λίγο gay. Αυτούς τουλάχιστον τους έμαθε να βλέπουν διάφορα και να μην αποχωρούν στη μέση της παράστασης. Ίσως να τους έδειξε και κάτι που δεν είχαν σκεφτεί ότι υπήρχε. Για εμάς που περιμέναμε κάτι παραπάνω από contemporary concept και fancy στήσιμο, ελπίζω να είναι η επόμενή του παράσταση.