Σελίδες

22/3/08

Στους Dada θα άρεσε μια νύχτα σαν κι αυτή

του Δημήτρη Τσιάμη

"DaDa is beautiful like the night, who cradles the young day in her arms." είπε ο Hans Arp, ενώ άλλοι είπαν ακόμη πιο περίεργα πράγματα για το Dada θέλοντας να περιγράψουν σε τι συνίσταται. Εκ των υστέρων, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι το dada ήταν ένα τρελό και παλαβό (και γι’ αυτό απίθανο) κίνημα στην τέχνη που έπαιρνε τον εαυτό του κυρίως για αντι-τέχνη, ότι το ζητούμενό του δεν ήταν επ’ ουδενί η αισθητική αξία, η λογική, η ευαισθησία, αλλά το shock value με κάθε δυνατό τρόπο. Ως ταυτόχρονη αντίδραση στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο το Dada έκανε την εμφάνισή του περί το 1916 και περικύκλωσε τον κόσμο της τέχνης σα φωτιά με πολλές διαφορετικές εστίες. Ζυρίχη, Βερολίνο, Παρίσι, Νέα Υόρκη απέκτησαν τους ανατρεπτικούς καλλιτέχνες τους που πρωτοστατούσαν στη δημιουργία έργων προς έκθεση, αλλά και ειδικών events που στόχευαν στον εξευτελισμό της μπουρζουαζίας και των αρχών της. Hausmann, Picabia, ο Hugo Ball με το περίφημο Cabaret Voltaire και άλλοι φέρονται ως πατέρες του κινήματος, ο Duchamp και ο Ernst είναι από τους πιο γνωστούς αυτής της πρακτικής, και αν τώρα απλώς σας κουράζω και όλους αυτούς ούτε τους ξέρετε, ούτε θέλετε να τους μάθετε, κρατήστε τουλάχιστον την πιο απαραίτητη πληροφορία: αυτοί είναι που έβαλαν μουστάκι στη Τζοκόντα.

Η σχέση του Dada με το θέατρο, πολύ κοντά στο πνεύμα των Ιταλών Φουτουριστών, ήταν εξαιρετικά γόνιμη. Σύντομα θεατρικά σκετσάκια, εντελώς ακατάληπτα, και πλέον διασκεδαστικά για τον ερευνητή τουλάχιστον, ανάγνωση αφηρημένης ποίησης (εξίσου ακαταλαβίστικης) που έχει προέλθει με μεθόδους παρόμοιες της αυτόματης γραφής --χαρακτηριστικά είναι τα φωνητικά ποιήματα που αποτελούνται μόνο από ασύνδετους ήχους –αποτελούσαν το ρεπερτόριό τους. Ένα φόρο τιμής στο κίνημα αποφάσισε να κάνει ο Δημήτρης Τσιάμης και ύστερα από έρευνα συνέλεξε τα καλύτερα μανιφέστα, τα πιο κουλά ποιήματα και μας τα προσφέρει στο δρώμενο-performance του. Η δημιουργικότητα της ομάδας έφτασε στη απόγειό της, αφού βάλθηκε να αναδημιουργήσει ποιήματα και σκετσάκια πιστά στο πνεύμα των ντανταϊστών, αλλά με θεματικό περιορισμό την ταυτότητα και το χάος στην εποχή μας. Κατάφεραν να εντάξουν, με αποτέλεσμα τρανταχτά γέλια, μέχρι και το Φταίει ο Έρωτας της Άντζελας Δημητρίου (γιατί αν δεν είναι αυτή dada, τότε ποιος είναι).

Μια πολύ δεμένη ομάδα από τέσσερις ορεξάτους performers παίζει με μπανάνες και κατσαρολικά, τραγουδάει τον Εθνικό Ύμνο σε νέα εκδοχή και αντικαθιστά το εθνικό μας μνημείο, τον Παρθενώνα. Η σκηνή στο επίπεδο των θεατών και πολύ κοντά σ’ αυτούς βοηθάει στο να γίνει το φαρσικό στοιχείο πιο συμμετοχικό, όπως και η κάμερα που προβάλλει διάφορα στιγμιότυπα real-time, όπως αυτό στην τουαλέτα –το μέρος που ακόμη κι ο βασιλιάς δεν πηγαίνει μόνος του, τελικά. Η περιγραφή του ιστορικού πλαισίου και η αφήγηση πραγματικών γεγονότων περιορίστηκε ορθά στο ελάχιστο και η σημασία δόθηκε στην αναπαράσταση και την ντανταϊστική ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα το θέαμα να παρακολουθεί ευχάριστα και όποιος αγνοεί παντελώς το κίνημα. Η Βάσω Πολυμένη μας εξέπληξε με τις δυνατότητές της και ο Γιώργος Βρόντος με την απόλυτα ντανταϊστική του παρουσία. Οι υποκλίσεις του τέλους είναι κι αυτές ό,τι πιο ταιριαστό στο βέβηλο πνεύμα της παράστασης: οι ηθοποιοί δε χαρίζονται στο κοινό και στο χειροκρότημά του, κάθε άλλο, το προσβάλλουν αστεία, και πολύ καλά κάνουν.

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Τσιάμης
Δραματουργική Επεξεργασία: Κωνσταντίνα Σταθουλοπούλου
Βοηθός Σκηνοθέτη –Κάμερα: Παναγιώτης Γιαννιός
Σκηνικά: Παύλος Καπάλας, Per Theater Formance
Kοστούμια-Μουσικές Επιλογές: Per Theater Formance
Φωτισμοί: Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Παίζουν: Βάσω Πολυμένη, Γιώργος Βρόντος, Θοδωρής Σμέρος, Άντζελα Χριστοφίλου

Θύρα Τέχνης
Σαρρή 14, Ψυρρή, 210 3314422

Δεν υπάρχουν σχόλια: