Σελίδες

18/5/09

Puerto Grande

του Μάνου Λαμπράκη

Mε ροζ φλόγα άναψαν τα χάρτινα λουλούδια, που έκαψε μέχρι τέλους τα λευκά τους πέταλα. Οι δήμιοι μου πρόσφεραν ένα τέτοιο κατάμαυρο άνθος κι εγώ το πήρα μαζί μου ανεβαίνοντας, αλλά τα πέταλά του σκόρπιζαν και γίνονταν στάχτη στους διαδρόμους που άλλοτε κορμιά έγιναν στάχτη. Όταν βγήκα στον πεζόδρομο της Κοραή, δεν είχαν μείνει πολλά από το λουλούδι του Puerto Grande, παρά ένα μισοκαμμένο κοτσάνι.

Κατεβαίνοντας τις απότομες, ανήλιαγες σκάλες μ' έπιασε ένα σφίξιμο, βοήθησε σ' αυτό και ο απειλητικά απάνθρωπος τόνος των κλειδοκρατόρων -- γυναίκες που είχαν κάτι το έντονα αντρικό, όσο να σε τρομάζουν. Βλέποντας τους τοίχους σκαλισμένους με ονόματα, ημερομηνίες, θυμωμένες φράσεις εκείνων που ίσως να μην είδαν ξανά το φως το ήλιου, ίσως να μην πέρασαν την έξοδο στην Κοραή το σφίξιμο γίνεται τρέμουλο και θέλει πια το σώμα χαλινάρι το νου, θέλει να γαντζωθείς γερά από το παρόν, αλλιώς ο χώρος και οι μνήμες του σε καταπίνουν και σου μεταδίδουν κάτι από τον επιθανάτιο ρόγχο εκείνων που ζητούσαν πάσει θυσία επικοινωνία μέσω των ακιδογραφημάτων.

Ψάχνεις στη ζωή σου συγκινήσεις, εντάσεις, συναισθήματα, αλλά τα θέλεις σα διεγερτικό, σα χάπι παραισθήσεων ακίνδυνο και ασφαλές. Δε δέχεσαι να μπεις σε καταστάσεις που θα σου τα προκαλέσουν, όχι, το δίχτυ ασφαλείας είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Μόνο έτσι, σε χώρους με βαρύ και ματωμένο παρελθόν, με κείμενα εσκεμμένα παράλογα και ψυχαναγκαστικά, σκηνοθετημένα με επιθετική διάθεση, μόνο εκεί θα βρεις αυτό που ψάχνεις. Δυο ώρες μόνο και μετά θα βγεις ζωντανός, μα, θα σκέφτεσαι το θάνατο πιο πολύ από πριν και θα 'χεις νιώσει κάτι λίγο από την τρομαχτική ζωή των χαρακτήρων. Αποκτήνωση, φόβος, βασανιστήρια, βρώμα και ξεραμένο αίμα, αγωνία, μισοσκόταδο, μάτια σχεδόν σβησμένα, δίχως ζωή, ξυρισμένα κεφάλια και εγκλεισμός, ψυχολογική βία, αναγούλα και δέος.

Εκτός απ' αυτό, θα 'χεις νιώσει και τους άλλους, τα φαντάσματα που πέρασαν από κει, μάτωσαν στ' αλήθεια, ούρλιαξαν στ' αλήθεια, ήταν λεροί και πεινασμένοι, αποκομμένοι από τον κόσμο που κυβερνά ο ήλιος ο ηλιάτορας. Η εμπειρία φέρνει επιπλέον δυσφορία εξαιτίας των παραλλήλων που αναγκαστικά χαράσσονται με την ιστορία του χώρου, ο οποίος χτίστηκε για να χρησιμεύσει ως αντιαεροπορικό καταφύγιο στην κατοχή, τελικά επιτάχθηκε από τους Γερμανούς, οπότε και στέγασε την Komandatur και κυρίως, τα κρατητήρια των κατακτητών.

Η Ρούλα Πατεράκη διάλεξε τα πάντα σωστά: πράσινο φως αρρώσταινε τα μάτια, αλλοίωνε τα χρώματα και έκανε τις εκφράσεις των απάνθρωπων χαρακτήρων περισσότερο σκληρές, το μόνιμο μεθύσι του Ένκε πιο ανυπόφορο, το ξεραμένο αίμα περισσότερο ανατριχιαστικό. Αντιστικτική μουσική, κυρίως ρομαντικά τραγουδάκια που εξυμνούν όμορφα πράγματα της ζωής ( αλλά και μια υποψία από αντιστασιακό τέμπο με το Bella Ciao) ακουγόταν από τα μέσα δωμάτια, αθέατα στο κοινό, χωρίς να καταφέρουν να γλυκάνουν τον πόνο του εκπληκτικού Bunker του Φοντούκη ή της Sally που το απελπισμένο βλέμμα της ταυτίστηκε εδώ με αυτό της Λένικας Αρφάνη.

Δε μίλησα για στόρι, γιατί σχεδόν δεν υπάρχει. Άκρως ελλειπτική γραφή -- για όσους έχουν υπ' όψιν τους το κείμενο του Βόϋτσεκ είναι σαφώς καλύτερα, αφού όλο και κάτι αναγνωρίζουν -- όμως το ζητούμενο δεν είναι η κατανόηση, αλλά το αντίθετό της. Βρίσκεστε ενώπιον ενός είδους θεάτρου, καλύτερα ενός είδους θεατρικής αναπαράστασης που πραγματικά στοχεύει στο συναισθηματικό σας κόσμο, για την ακρίβεια τον σημαδεύει και τον συνταράζει, τον κομματιάζει και τον εξαντλεί, αλλά αφήνει το γνωστικό σας κόσμο σχεδόν ανέπαφο, τουλάχιστον προς στιγμήν. Δεν πρέπει να σκεφτείς γιατί ο Halliburton μετράει ουρές ποντικιών, δεν επιτρέπεται να συνδέσεις το πλύσιμο των ποδιών του Minister με το "νίπτω τας χείρας μου" του Πιλάτου, ούτε καν με το πλύσιμο ποδιών του Ιησού από τη Μαγδαληνή (το μόνο τους κοινό είναι ότι έχουν αμφότερα αξία παραβολής), δεν είναι ανάγκη να στίψεις το μυαλό σου να βρεις γιατί ο Zink παρότι ανήκει στις τάξεις της εξουσίας δε μοιάζει διόλου ευχαριστημένος με το γεγονός και μεθοκοπάει. Γενικά, το μόνο που ζητάει το κείμενο, η σκηνοθεσία και οι ηθοποιοί από σένα είναι να νιώθεις. Να αισθανθείς τη βία και την παράνοια που ξεχύνεται σε απόσταση αναπνοής από σένα, γι' αυτό και οι ηθοποιοί σε αναγκάζουν να κολλήσεις στον τοίχο για να τους κάνεις χώρο να περάσουν. Εσύ είσαι ο αιχμάλωτος, εσύ το πειραματόζωο, όλα εσύ, μόνο που δεν το ξέρεις.

Σκηνοθεσία: Ρούλα Πατεράκη
Σκηνικά - κοστούμια: Aγγελος Μέντης
Κίνηση: Μπέτυ Δραμισιώτη
Μουσική επιμέλεια: Μάνος Λαμπράκης
Φωτισμοί: Ρούλα Πατεράκη - Aγγελος Μέντης
Παίζουν: Κοσμάς Φοντούκης, Γιάννης Παπαδόπουλος, Κωστής Σειραδάκης, Λένικα Αρφάνη, Ένκε Φεζολάρι, Ρίτα Λυτού, Θεανώ Βασιλείου, Ευτυχία Γιομελά, Ευτυχία Κιουρτίδου, Ευγενία Μαμάη, Ανδρέας Αντωνιάδης, Σαράντος Ρηγάκος, Διονύσης Ποταμίτης, Αλέξης Πασπαρδάνης

Χώρος Iστορικής Mνήμης - Μέγαρο Εθνικής Ασφαλιστικής
Κοραή 4, Αθήνα, 6949079893

2 σχόλια:

"Αισθηματική ηλικία" είπε...

περα απο την παρασταση που ειναι εξαιρετικά νδιαφέρουσα, πρέπει να σου δώσω εγκαρδια συγχαρητήρια για το συγκλονιστικό κείμενό σου.

antigonos είπε...

Οι συγκλονιστικές παραστάσεις εμπνέουν και ανάλογα κείμενα. Ευχαριστώ πολύ όπως και να 'χει, τα καλά λόγια είναι πάντα η καλύτερη ενθάρρυνση :D