Εγκλήματα και Εγκλήματα

του Αουγκούστ Στρίντμπεργκ

«Οι χαρακτήρες μου είναι μίγμα περασμένων και παρόντων πολιτισμικών επιπέδων, αποσπάσματα από βιβλία και εφημερίδες, κομμάτια ανθρώπινα, κουρέλια από πολυφορεμένα γιορτινά ρούχα –όπως ακριβώς είναι μανταρισμένη κι η ανθρώπινη ψυχή.» Έτσι μιλάει ο μέγας ανατόμος των ψυχών --κυρίως των γυναικείων-- για τους χαρακτήρες των έργων του και η περιγραφή ταιριάζει και στα Εγκλήματα, το όχι ιδιαίτερα γνωστό ούτε πολύ όμοιο με τα υπόλοιπα έργα του.

Αυτό το κείμενο που ισορροπεί ανάμεσα στο ρεαλισμό, το ψυχολογικό θέατρο, το ονειρόδραμα (και το διδαχτήκαμε ώρες πολλές από τον πρώτο που το ανέβασε πριν πολλά χρόνια στο Αμφι-Θέατρο, το Σπύρο Α. Ευαγγελάτο) δε ζητάει απαραίτητα καινοτόμες λύσεις, γιατί είναι από μόνο το παραφορτωμένο από νοήματα, συμβολισμούς και μπαρόκ αισθητική.

Ο σκηνοθέτης της ομάδας Όχι Παίζουμε, όμως, Γιώργος Σαχίνης είχε άλλη άποψη και αποφάσισε να εμπλουτίσει το κείμενο με τη βοήθεια του σωματικού θεάτρου. Έτσι, η πρωταγωνίστριά του Καρυοφυλλιά Καραμπέτη βρίσκεται πάμπολλες φορές στο στόμα...του λύκου, εχμ, της φάλαινας, στην οποία επίσης σκαρφαλώνει με ευλυγισία παρά τα δωδεκάποντα τακούνια της, φορώντας πανέμορφα πάλλευκα φορέματα. Εδώ μιλάμε για κόντρα ανάγνωση, εντωμεταξύ, γιατί η Ενριέτ που ενσαρκώνει είναι υποτίθεται η σκοτεινή γυναικεία φιγούρα του αφανισμού, που παρομοιάζεται και με την Αστάρτη, αλλά κυκλοφορεί επίμονα ντυμένη στα λευκά. Χρώμα που άλλωστε αγαπάει ο Σαχίνης (τις ίδιες λευκές κουρτίνες είχε κρεμάσει και στο Αίμα που Μαράθηκε). Ο Χατζησάββας μετά βίας βγαίνει αλώβητος (αν βγαίνει) από τη δίνη του πειραματισμού που τον αναγκάζει να παίζει κάπως ανάμεσα σε πνιγμένο στόμφο και απελπισμένο ζαμανφουτισμό και οι υπόλοιποι ντύνονται τα κοστούμια τους ωσάν στολές από τσίρκο χωρίς να ξέρουν γιατί.

Αναφορές στην καταπιεστική θρησκεία, τους όλο φρου-φρου και αρώματα ιερωμένους --ο ιερωμένος εδώ μεταμορφώνεται σε παχουλό αγγελάκι-υψίφωνο-- στη Ζαν ντ' Αρκ, στην αγνότητα και σε άλλα νεκρά σχήματα προσπαθούν να γεμίσουν με ουσία το απογυμνωμένο από το νόημά του θεατρικό.

Μάταιη προσπάθεια καταλήγει η νοηματοδότηση, αλλά στοιχεία όπως το οπτικό πανδαιμόνιο που προσφέρουν τα άψογα (almost) εκτελεσμένα ακροβατικά, η περιστρεφόμενη αρχετυπική φάλαινα, τα μοντέρνα κοστούμια και το spooky μακιγιάζ δίνουν μια κάποια ξεθυμασμένη ευχαρίστηση, τουλάχιστον για λίγο. Ύστερα, προσπαθούμε να ξεδιαλύνουμε, αφήνοντας το φαίνεσθαι κατά μέρος, τι σχέση έχουν τα διανοητικά με τα πραγματικά εγκλήματα, αν ο Μωρίς και το νέο του πάθος, πρώην ερωμένη του κολλητού του Ενριέτ φταίνε έστω και λίγο για το θάνατο του εξώγαμου του Μωρίς ανήμερα της πρεμιέρας του ως θεατρικός συγγραφέας και αν η παλιά φτωχο-γκόμενα Ζαν χρήζει λίγης από τη συμπάθειά μας. Επίσης, εστιάζουμε στο γυμνασμένο Χάμιλτον Μοντέιρο για να περάσει ευχάριστα η ώρα.

---

Μετάφραση: Μαργαρίτα Μέλμπεργκ
Σκηνοθεσία: Γιώργος Σαχίνης
Χορογραφία - Συνσκηνοθεσία: Ειρήνη Αλεξίου
Σκηνικά -Κοστούμια: Γιάννης Σκουρλέτης
Μουσική: Κώστας Δαλακούρας
Φωτισμοί: Χριστίνα Θανασούλα
Δραματουργική Έρευνα: Άρης Ασπρούλης
Παίζουν: Καριοφυλλιά Καραμπέτη, Μηνάς Χατζησάββας, Κώστας Φαλελάκης, Βέρα Λάρδη, Χάμιλτον Μοντέιρο, Βικτώρια Ταγκούλη

Θέατρο Προσκήνιο
Στουρνάρη & Καπνοκοπτηρίου 8, 210 8252242-3