Ορλάντο

της Βιρτζίνια Γουλφ

Η έννοια του ρομαντικού είναι εντελώς παρεξηγημένη στις μέρες μας. Ο ρομαντισμός ξεκίνησε ως ένα δυναμικό και ρηξικέλευθο καλλιτεχνικό ρεύμα στα τέλη του 18ου αιώνα με την προοπτική να εκφράσει βαθύτατα υπαρξιακά αδιέξοδα του ανθρώπου της μακρινής εκείνης τώρα πιά εποχής. Πέρα όμως και πάνω από την υπέρμετρη εκδήλωση του συναισθήματος των παράφορων εκείνων ηρώων που εγκλωβίστηκαν πιά ανεπιστρεπτί στο περασμένο χωροχρονικό σύμπαν, ο ρομαντισμός δημιούργησε με τον δικό του τρόπο "αμαρτωλά" λογοτεχνικά πρότυπα που μιλάνε με αφοπλιστική ειλικρίνεια στον άνθρωπο κάθε εποχής. Κι αυτό συμβαίνει γιατί πολύ πριν ο ρομαντικός ήρωας ντυθεί τα περιπαθή, γλυκανάλατα και αισθαντικά στο όριο του γελοία κωμικού πέπλα που του φόρτωσαν οι μετέπειτα εποχές, έχει αναπνεύσει, στα έργα κλασικών πιά συγγραφέων όπως ο Λόρδος Βύρωνας ή ο Γκαίτε, με όλη του την καρδιά, στον αέρα ενός σκληρού και σκοτεινού κόσμου που διασώζει μέχρι σήμερα μάλλον ένα περισσότερο μοιραίο και τραγικό για εκείνον προφίλ. Συμμέτοχος και συνυπεύθυνος στην περιπέτεια μιας εφιαλτικής ζωής την οποία ο ίδιος πρώτος από όλους ως τα κατάβαθα της μοναχικής του ύπαρξης αμφισβητεί και σαρκάζει.

Ενάν τέτοιον ακριβώς α-χάριστο και ανικανοποίητο μα κυρίως αχόρταγο ήρωα για τη ζωή επιλέγει να κάνει και η Βιρτζίνια Γουλφ πρωταγωνιστή στο μυθιστόρημά της αφομοιώνοντας στο δικό της έργο αφενός τα ρομαντικά πρότυπα και αφετέρου την ανδρόγυνη μορφή του Ορλάντο από το Όπως σας αρέσει του Σαίξπηρ. Εξού και ο τίτλος. Επιπλέον στα 1928, οπότε η Γουλφ συνθέτει το έργο της, είναι ακόμα επηρεασμένη από την γοητεία που της ασκεί η Βίτα-Σάκβιλ Γουέστ, μια αριστοκράτισσα που γνώρισε στα 1922 και με την οποία είχαν στενή σχέση ως το 1925. Η Γουέστ φαντάζει στα μάτια της Γουλφ ως μια σύγχρονη μορφή αμαζόνας.

Ο Ορλάντο είναι φτιαγμένος ακριβώς από τα ίδια αντισυμβατικά υλικά που συνθέτουν την ταυτότητα ενός τυπικού ρομαντικού που ταξιδεύει ακατάβλητα στο χάος των εποχών και των χρόνων. Ο πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος της Γουλφ είναι μια αρσενικοθήλυκη μορφή πληγωμένου από τον Έρωτα ιππότη που δεν βρίσκει ησυχία στην τάξη του, στο φύλο του, στην εποχή, ούτε καν στην Δύση και την Ανατολή όπου αυτοεξόριστος ταξιδεύει. Ξεπερνά την πεπερασμένη ανθρώπινη φύση, από άντρας μετουσιώνεται σε γυναίκα, σαρκάζει την κοινωνία που ζει και τους θεσμούς της, κατανικά τους φραγμούς του χρόνου, ζει μια ολόκληρη ζωή μέσα σε τρεις αιώνες. Κι ακόμα τότε δεν χάνεται παρά μονάχα σε ύλη αστρική για τον επόμενο ίσως ποιητή που θα τον λατρέψει και θα μηνύσει στον κόσμο το ατέλειωτο βάσανο - έπος του.

Το ταξίδι αυτό του ρομαντικού Ορλάντο επέλεξε να παρουσιάσει φέτος η εταιρεία Omicron 2 και ο σκηνοθέτης Σταύρος Τσακίρης με την πολύ καλή Μαριάνθη Σοντάκη στον ομώνυμο ρόλο. Υποβλητική και ατμοσφαιρική η παρουσία του Αντώνη Μιτζέλου στη σκηνή με την επένδυση της live ηλεκτρικής κιθάρας υποστήριζει μιαν αναμφισβήτητα rock διάσταση στην προσωπικότητας του Ορλάντο -κατά πάσα βεβαιότητα αν υπήρχε Ορλάντο σήμερα θα είχε την ανάλογη αίγλη ενός rock star. Ωστόσο, για τον θεατή υπάρχει διαρκώς η αίσθηση οτί παρακολουθεί ένα δρώμενο που παραμένει -πολλές φορές και αυτάρεσκα- εγκλωβισμένο σε σκηνοθετικά σχήματα που την ίδια στιγμή δυστυχώς αφήνουν και τον κεντρικό ήρωα εγκλωβισμένο τελικά στο χαρτί.

---

Διασκευή: Ρόμπερτ Ουίλσον-Ντέιβιντ Πίκνευ
Μετάφραση: Θανάσης Χατζόπουλος
Σκηνοθεσία: Σταύρος Τσακίρης
Κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ
Μουσική: Αντώνης Μιτζέλος
Κινησιολογία: Μαρκέλλα Μανωλιάδη
Παίζει: Μαριάνθη Σοντάκη

BIOS
Πειραιώς 84, Γκάζι, 210 3425335