Ο Άρντεν από το Φέβερσαμ

Αγνώστου συγγραφέα

Του θεατρικού The Tragedy of Master Arden of Faversham δε γνώριζα καν την ύπαρξη, όπως οι περισσότεροι, μέχρι τώρα, κι ας γνωρίζουμε όλοι καλά τους κυριότερους εκπροσώπους του ελισαβετιανού θεάτρου --ονομαστοί τύποι όπως Σαίξπηρ, Μάρλου, Κιντ δε θα μπορούσαν να μας ξεφύγουν, άσε που σε αυτούς έχει αποδοθεί κατά καιρούς και το παρόν θεατρικό. Οπότε δίνω τα αρχικά συγχαρίκια στο σκηνοθέτη που μας συστήνει κάτι νέο, δηλαδή παλιό, αλλά τόσο ξεχασμένο που η αναβίωσή του καταλήγει πρωτοποριακό γεγονός.

Εκ πρώτης όψεως η ιστορία είναι αρχετυπικά απλή: μια νέα γυναίκα βρίσκει εραστή και μαζί σχεδιάζουν και σκοτώνουν τελικά το σύζυγο --μάλιστα του χαρίζει και η ίδια κανα-δυο μαχαιριές για να τη θυμάται. Το κόκκινο δίχτυ που χρησιμοποιούν κατά το φονικό θύμισε έντονα Κλυταιμνήστρα, όπως και το γενικό, άλλωστε, concept, θυμίζει την Κατερίνα Ισμαΐλοβα και χίλια δυο άλλα. Υπάρχει και εδώ το ταξικό χάσμα και τα κλασικά.

Τέτοια λαϊκά θεάματα βγαλμένα από την τρέχουσα καθημερινότητα της εποχής (γιατί, όλο αυτό είναι όντως πραγματική ιστορία) δεν έχουν την καινοτομία (sic) ως προνόμιό τους, αλλά την αυθεντικότητα. Μια αυθεντικότητα που μπορεί, σε κάθε περίπτωση, να είναι κάπως βαρετή, όπως και έγινε. Ο έμμετρος λόγος του κομπέρ-αφηγητή ήταν ομολογουμένως obsolete, και το παίξιμο κάποιες στιγμές γινόταν κάπως μελοδραματικό, ηθελημμένα μάλλον και τα δύο, και κυρίως όλη αυτή η δραματική φάρσα διαρκούσε περισσότερο απ' όσο το υλικό της επέτρεπε (στην ελισαβετιανή Αγγλία το κόβω να έφτανε τη μια ώρα μετά δυσκολίας, αλλά εκείνοι οι θεατές τρωγόπιναν και μπαινόβγαιναν ούτως ή άλλως, οπότε δεν τίθεται σημείο σύγκρισης).

Από την άλλη, η επιτακτική ανάγκη να πεθάνει ο Άρντεν και η αποτυχία κάθε απόπειρας δολοφονίας είχε φοβερή πλάκα: το δηλητήριο είχε άσχημη γεύση, οι πληρωμένοι μικροκακοποιοί ήταν για τα μπάζα και δε μπορούσαν να κάνουν τίποτα σωστά, τη μια εξαιτίας του φούρναρη, την άλλη εξαιτίας των περαστικών, την τρίτη εξαιτίας της ομίχλης και ούτω καθεξής. Τα κωμικά γκανγκς των κακοποιών, εκ των οποίων ο ένας μου θύμιζε το Μαύρο Πητ, τον έλεγαν κι όλας Μαύρο Γουίλ, ήταν όντως παρμένα από τα αγαπημένα μας καρτούν γι' αυτό ήταν τόσο ευχάριστα --από τη μία το ξάφνιασμα να τα βλέπει κανείς στο θέατρο, από την άλλη το δεδομένο, όσο και απλοϊκό χιούμορ τους, έδωσε αρκετές στιγμές πηγαίου γέλιου στο κοινό.

Η ιδέα να συνδεθεί το όλο ανέβασμα με τα παλιά μπουλούκια που περιφερόταν από χωριό σε χωριό και παρουσίαζαν τις ιστορίες τους στους άμαθους σε θεάματα χωριανούς (κάτι που επιτυχώς κάνει το Τροχόσπιτο τα τελευταία χρόνια) είναι έξυπνη και λειτουργική. Ο κήπος του Σχολείου με τα δεντράκια, τα παρτέρια, τα πλινθόκτιστα κτίρια είναι η πιο καλή επιλογή, το ίδιο και το φορτηγάκι και όλη η διαδικασία προλόγου και στησίματος μαζί --οι ηθοποιοί εκτός από ταλέντο είχαν αναγκαστικά και γερά μπράτσα. Μάλιστα, το τελευταίο ξάφνιασμα ήρθε όταν οι αποχωρούντες θεατές αντίκρυσαν τους ηθοποιούς να ξεντύνονται πίσω από το βαν, δεμένοι μέχρι τέλους στην απίθανη υπόθεση ότι ήταν μπουλούκι και δεν είχαν πραγματικά καμαρίνια. Γιατί, ευφυώς, έπαιζαν ακόμη κι όταν ξεντύνονταν, η παράσταση διαρκούσε δηλαδή και ύστερα από το πέρας του χειροκροτήματος.

Ο Άρντεν του Αναστασάκη (που μας αρέσει γενικά) ήταν τόσο απελπισμένος που τον αγαπήσαμε, παρότι το κουφάρι του βρέθηκε στο χωραφάκι που υποτίθεται ότι στέρησε από κάποιον δύσμοιρο, άρα δεν υποτίθεται, αλλά όντως το στέρησε, εξ' ου και η πραγματοποίηση της κατάρας. Ο Αλειφερόπουλος ήταν μια χαρά κουτοπόνηρος και ερωτοχτυπημένος υπηρέτης και οι κακοποιοί ήταν με διαφορά το πιο καλό στοιχείο της παράστασης, τόσο φρέσκοι και απολαυστικοί στους μικροτσακωμούς και τις αποτυχίες τους. Το κασετόφωνο που πήγαινε από χέρι σε χέρι σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, ήταν το δεύτερο πιο καλό στοιχείο. Βέβαια, κάτι στο όλο concept χρειαζόταν σφίξιμο και μοντάρισμα, λίγο αυτή η εγκληματική σύζυγος Αλίκη που δεν έδενε καθόλου με το χιούμορ των υπολοίπων, λίγο ο Μόσμπυ που ήταν πιο πολύ παιδί, παρά ύπουλος εραστής... Βέβαια, αν το δεις διαφορετικά, κάπως έτσι ήταν τα μπουλούκια πάντα, κάποιοι εκ των πραγμάτων φορτώνονταν αταίριαστους ρόλους στο φιζίκ τους, αφού η ομάδα ήταν καθορισμένη και δεν υπήρχε η πολυτέλεια του casting για κάθε ανέβασμα, οι μισοί ήταν ανεπαρκείς και μόνο λίγοι ξεχώριζαν, και μάλιστα αυτό τότε ήταν αρκετό, αλλά τώρα έχουμε καλομάθει. Άρα, ο Μάξιμος Μουμούρης λίγο εν γνώσει και λίγο εν αγνοία του μας έδωσε την αίσθηση του αυθεντικού μπουλουκιού και αυτό από μόνο το είναι μέγα κέρδος, τώρα που το σκέφτομαι. Ας δούμε πως θα τα πάει και σε κάτι πιο σύγχρονο στο μέλλον.

---

Μετάφραση: Σεραφείμ Βελέντζας
Σκηνοθεσία - Δραματουργική επεξεργασία: Μάξιμος Μουμούρης
Κοστούμια: Άγγελος Μέντης
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
Μουσική: Νίκος Βελιώτης
Σκηνογραφία: Αντρέας Σκούρτης
Σκηνογραφική και Ενδυματολογική ομάδα: Αλίνα Σαπρανίδου, Γιώργος Κοτσάκος, Δημήτρης Σκόνδρας
Κινησιολογία: Φρόσω Κορρού
Γραφιστικά-σκίτσο: MO
Παίζουν: Γιάννης Αναστασάκης, Τζίνη Παπαδοπούλου, Δημήτρης Κουρούμπαλης, Γιάννης Στεφόπουλος, Νίκος Σταθόπουλος, Προμηθέας Αλειφερόπουλος, Χριστόδουλος Στυλιανού

Ελληνικό Φεστιβάλ
Το Σχολείον, Κήπος / 17 - 21 Ιουνίου, 22:00