Die Fruchtfliege / Η Φρουτόμυγα

του θιάσου Volksbühne Am Rosa-Luxemburg-Platz

Η Φρουτόμυγα είναι περίεργο θέαμα και περιέργως αποτελεί την πρώτη μετάκληση παράστασης της Volksbühne από το Ελληνικό Φεστιβάλ. Όχι μόνο βρίσκεται μίλια μακριά από συμβατική θεατρική παράσταση (νέα πρόταση, όχι κακό εκ πρώτης όψεως) , αλλά είναι περίεργη επιλογή κυρίως, γιατί διόλου δεν ανταποκρίνεται στους υποτιθέμενους (αρχαίους) στόχους του συγκεκριμένου θιάσου, τους οποίους η ίδια η ονομασία του υποδηλώνει: Volksbühne = Λαϊκή Σκηνή. Ήδη από τις απαρχές της το 1914 η Volksbühne συνδέθηκε με κινητοποιήσεις για την κατάκτηση ενός λαϊκού προλεταριακού θεάτρου και η τοποθεσία της ακόμη, στην πλατεία Rosa-Luxemburg του Βερολίνου φαντάζει συμβολική. (Πάλι, αυτό που θεωρούν λαϊκό θέατρο οι Βερολινέζοι πολύ ενδέχεται να απέχει από το δικό μου ορισμό...)

Αισίως ή ου, ο ελιτισμός και η exclusivity ήταν βασικότατα στοιχεία της παράστασης, όπως βέβαια και το γερμανόφωνο ή γερμανοτραφές κοινό πρωταρχικός παράγοντας απόλαυσής της. Όμως στην Πειραιώς 260 είμασταν οι πιότεροι Έλληνες και χωρίς γνώσεις γερμανικών, ούτε απαραίτητα άριστοι γνώστες του κόσμου της Όπερας. Κατά τη διάρκεια, τουλάχιστον μια ντουζίνα θεατές αποχώρησαν μπαφιασμένοι από την ελλιπή/ επιλεκτική μετάφραση στους υπέρτιτλους, από την άκρατη μουσικότητα και το όχι γνώριμο χιούμορ, ας αφήσω το ανοικονόμητον της παράστασης και την απουσία διαλείμματος. Οι θεατές πήγαν ανήξεροι στο στόμα του λύκου, χωρίς να αναγνωρίζουν τις άριες που ακατάπαυστα ακουγόταν και δίχως καν ένα βοηθητικό handout στα χέρια τους, όπου να αναφέρονται τα απαραίτητα.

Επιστήμονες μαζεμένοι, σαν έγκλειστοι σε ένα ερευνητικό κέντρο μελετούν τη συμπεριφορά της φρουτόμυγας (γνωστής και ως δροσόφιλα) για να εξηγήσουν τη χρησιμότητα και λειτουργία του έρωτα·σε αυτό συνοψίζεται ο αφηγηματικός κορμός. Ακριβές συμπέρασμα δε βγάζουν, ούτε άλλωστε είναι αυτός ο αντικειμενικός σκοπός της παράστασης, επιδίδονται όμως σε αρκετά σωματικά gangs όσο και σε λεκτικό παιχνίδι του στυλ μάντεψε-από-που-είναι τα-ετερόκλητα. Κλασική τακτική της μεταμοντέρνας τέχνης, η παράσταση είναι αξεδιάλυτο παλίμψηστο αναφορών. Η παρωδία δυστυχώς χάνεται σε ποσοστό τουλάχιστον 60% (με πολύ θετικούς υπολογισμούς) για τους λόγους που προανέφερα, αλλά και φυσικά επειδή το κοινό ήταν φύσει αδύνατο να γνωρίζει χαρτί και καλαμάρι όλες αυτές τις αναφορές (από μικρού μήκους Παζολίνι και Buvete du Latte, υποψία από οργάνωση κοινωνίας τύπου διαστημοπλοίου Star Trek, σκηνές από κλασικές ταινίες, Μότσαρτ και Φάουστ και άλλες όπερες μαζί) , και ακόμη περισσότερο να αντιληφθεί τη συστηματική αυτοαναφορικότητα. Γιατί, λέω εγώ, αν ήδη γνώριζαν το πρότερο έργο της Volksbühne, τι ανάγκη είχαν να έρθουν να δουν την παράσταση μέσα στη ζέστη στην Πειραιώς. Ακόμη κι αν ήρθαν, δεν ήταν μόνο σ' αυτό το κοινό που απευθύνεται το Φεστιβάλ. Άρα, το μεσαίο κοινό ή/και το νέο αίμα δεν «επιασε» το αστείο, ούτε κατάλαβε ότι η παράσταση του έκλεινε το μάτι, αν ήταν τελοσπάντων παρών, γιατί απλούστατα η παράσταση δεν προοριζόταν γι' αυτό. Γιατί, είπαμε, ότι τη φέραμε τότε;

---

Σκηνοθεσία: Christoph Marthaler
Σκηνικά -Κοστούμια: Anna Viebrock
Φωτισμοί: Henning Streck
Δραματουργία: Stefanie Carp
Ερμηνεύουν: Olivia Grigolli, Alex Hildegard, Ueli Jäggi, Matthias Matschke, Josef Ostendorf, Bettina Stucky, Winfried Wagner, Stefan Wirth

Ελληνικό Φεστιβάλ,
Πειραιώς 210, Χώρος Η, 210 3272000