Σελίδες

22/6/07

Εθνικό Μπαλέτο της Κίνας: Σήκωσε τα κόκκινα φανάρια

του Zhang Yimou

Η ταινία Σήκωσε τα Κόκκινα Φανάρια (1991) είναι από τις πιο βραβευμένες ταινίες του Zhang Yimou: μεταξύ άλλων προτάθηκε για Όσκαρ Ξενόγλωσσης ταινίας, κέρδισε το Χρυσό Λιοντάρι στη Βενετία και τους ομόφωνους επαίνους των κριτικών της Δύσης. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που το Εθνικό Μπαλέτο της Κίνας παρήγγειλε στο Yimou μια μεταφορά της ταινίας του που να ανταποκρίνεται στο νέο μέσο. Αναμφισβήτητα, το όνομα του ίδιου του σκηνοθέτη και της περιώνυμης ταινίας αποτελεί μεγάλο κράχτη για ένα μέρος του κοινού, πέρα από τα θέλγητρα της τέχνης του χορού αμιγώς.

Σίγουρα, ο θεατής με πρόθεση να δει μια μεταφορά της ταινίας χορογραφημένη, θα αισθανθεί αν μη τι άλλο κάπως ανοίκεια. Επειδή, εκ των πραγμάτων, ο χορός ως μέσο αφήγησης δεν είναι ακριβώς λαλίστατος, (δύσκολη επικοινωνιακά τέχνη, την έχουν χαρακτηρίσει, επειδή στηρίζεται στην κινησιολογική φρασεολογία και όχι τη λεκτική), η πλοκή έχει απλουστευθεί, σε σημείο να μοιάζει στην αρχική μόνο στην ύπαρξη των βασικών χαρακτήρων. Η εκδοχή του μπαλέτου κινείται γύρω από τη θέμα της γυναικείας ζήλιας, υπάρχει κλασικά ο πλούσιος άρχοντας, η σύζυγος και οι παλλακίδες. Μόνο που εδώ, η νεαρότερη (ας πούμε πρακτικά η Gong Li στην ταινία) είναι ερωτευμένη με ηθοποιό της Όπερας στην ηλικίας της και όταν το μυστικό της ειδύλλιο αποκαλύπτεται το χιόνι βάφεται κόκκινο. (όχι και μικρή απόκλιση από το ποιητικό χάσιμο των λογικών της, στην ταινία).

Για τα pas de deux των χορευτών αφήνω να μιλήσουν πιο αρμόδιοι από μένα, θα επικεντρωθώ στο οπτικό μέρος και το ρυθμό της παράστασης. Ο σκηνικός διάκοσμος είναι χάρμα οφθαλμών, με μια συγκρατημένη ανατολίτικη φαντασμαγορία, δίχως δηλαδή να φτάνουν σε κιτς αναπαραστάσεις, ούτε πάλι σε κουραστική επανάληψη παραδοσιακών εικόνων. Απροσδιόριστα μοντέρνα αίσθηση αναδίδουν και τα κοστούμια, αρκεί να επισημάνω το πλέον χαριτωμένο ροζ μίνι φόρεμα της πρωταγωνίστριας προς το τέλος, φορεμένο με κόκκινο σορτς από μέσα. Το αναμενόμενο βαθύ κόκκινο, τα αμέτρητα φανάρια, η χρήση του χαρτιού σε σκηνές έντασης και καταστροφής ήταν οπτικά άψογα. Θα δίσταζα να μιλήσω για πρωτοτυπία της χορογραφίας, αλλά αυτό δεν άπτεται καθόλου των ικανοτήτων του Yimou, οπότε δεν μπορώ να του το προσάψω. Ακόμη και αυτό το χαλάρωμα της πλοκής προς χάριν ανάδειξης της χορευτικής δεινότητας, του οποίου υπήρξε υποψία, ξεχνιέται εντελώς με τις εκθαμβωτικές εικόνες (ειδικά) της τελευταίας σκηνής. Μόνη της ανταμείβει ακόμη και τους όχι μεγάλους fan του είδους. Οι τρεις φυλακισμένοι εκτελούνται μέσα στην παραζάλη οπτικών όσο και ηχητικών πυροβολισμών: ραβδιά με κυλίνδρους βουτηγμένους στο κόκκινο χτυπάνε αλύπητα το λευκό πανί. Κάθε κόκκινο σημάδι που αφήνουν και μια σφαίρα, ένα τίναγμα στο σώμα των χορευτών από τον πόνο που του προκαλεί. Δεν τελειώνει γρήγορα, κι όταν τελειώσει, λευκές νιφάδες αρχίζουν να πέφτουν πάνω στα ακίνητα σώματά τους.

Σκηνοθεσία: Zhang Yimou
Πρωτότυπη μουσική: Chen Qigang
Χορογραφία: Wanf Xipeng, Wang Yuanyuan
Σκηνικά: Zeng Li
Φωτισμοί: Zhang Yimou
Κοστούμια: Jérôme Kaplan

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη

Δεν υπάρχουν σχόλια: